Ciepłownictwo w Polsce pilnie wymaga modernizacji. Negocjowanie okresów przejściowych dla unijnych przepisów pozwalało dotychczas odsuwać podejmowanie trudnych decyzji. Terminy jednak płyną. Konieczny jest kompleksowy przegląd systemów ciepłowniczych. Raportem „Ostatni dzwonek dla ciepłownictwa w Polsce” Forum Energii chce rozpocząć dyskusję o tym jak zapewnić Polakom czyste ciepło po rozsądnej cenie w kontekście koniecznej modernizacji sektora.
Co zagraża małym systemom ciepłowniczym?
Jest wiele przyczyn, dla których ciepłownictwo wymaga modernizacji. Forum Energii wskazało i opisało te z nich, które – bez działań zaradczych – wywołają istotne problemy sektora. Jednym z wyzwań jest to, że ciepło jest droższe w biedniejszych miejscowościach. W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców koszty ciepła pochłaniają 4,33% dochodów rozporządzalnych przeciętnego gospodarstwa domowego, a w miastach poniżej 20 tys. mieszkańców 5,76%. Mniejsze przedsiębiorstwa ciepłownicze mają także większe trudności z dostępem do kapitału na inwestycje, a bez modernizacji rysuje się przed nimi perspektywa braku dostępu do pomocy publicznej.
Ponadto, upowszechnienie termomodernizacji – dobre dla ograniczania kosztów i ograniczenia emisji – oznacza, że popyt na ciepło będzie spadał. Jeżeli koszty stałe systemów ciepłowniczych będą się utrzymywać, ceny ciepła mogą wzrosnąć. W konsekwencji klienci mogą się odłączać od sieci ciepłowniczych na rzecz własnych źródeł ogrzewania, co może jeszcze pogorszyć jakość powietrza.
To nie jedyne trudności, z którymi muszą się mierzyć małe systemy ciepłownicze. Forum Energii wskazuje chociażby na bariery związane dostępem do gruntu, co jest efektem zawiłości przepisów dotyczących planowania przestrzennego. Raport wymienia także niedostosowanie do zaostrzających się norm środowiskowych.
Jakie rozwiązania?
Zdaniem autorów raportu, plan modernizacji ciepłownictwa musi być skupiony na problemach mniejszych miejscowości. Zamieszkujący je odbiorcy ciepła najsilniej odczują regulacyjne i rynkowe wyzwania. Niezbędna będzie też zmiana technologii wytwarzania ciepła. Aby uzyskać status systemów efektywnych, co jest warunkiem dostępu do pomocy publicznej, systemy ciepłownicze muszą wprowadzić kogenerację lub OZE. Raport wskazuje także źródła finansowania tych zmian. Pieniądze można pozyskać z Funduszu Modernizacyjnego, przychodów ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach Europejskiego Systemu Handlu Emisjami oraz z dostępnych w obecnej perspektywie finansowej funduszy unijnych i krajowych.
Dalsze analizy
„Ostatni dzwonek dla ciepłownictwa w Polsce” to przede wszystkim dokument definiujący problem i prezentujący wstępne rekomendacje. Szczegółowa analiza rozwiązań będzie tematem kolejnych raportów Forum Energii.
Ta analiza została pierwotnie opublikowana przez Forum Energii.
